Τίτλος σχεδίου: Clean, Create & Educate
Φορέας υλοποίησης: Μονοπάτια Αλληλεγγύης
Σύντομη περιγραφή σχεδίου
Οι ακτές της Λευκάδας που συμβάλλουν άμεσα και έμμεσα στην δυναμική της τοπικής οικονομίας κινδυνεύουν από μόλυνση οικιακών αποβλήτων που ρίχνονται ασύδοτα από εκδρομείς-λουόμενους και ντόπιους. Με σκοπό να προστατευθούν αυτές οι ακτές, να αναδειχθεί η ομορφιά και η καθαριότητά τους, υλοποιήσαμε αυτό το πρόγραμμα πολυεθνικού εθελοντισμού στο ευρύτερο πλαίσιο του προγράμματος Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης. Υποδεχθήκαμε μια ομάδα 23 εθελοντών από 8 ευρωπαϊκές & μεσογειακές χώρες επί ένα μήνα στη Λευκάδα. Οι εθελοντές (μερικοί εξ αυτών έχουν ειδικές ανάγκες ή είναι νέοι από μειονεκτούντα περιβάλλοντα) υλοποίησαν ένα πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης και κοινής ωφελείας. Διεύρυναν τους ορίζοντές τους και αντάλλαξαν οπτικές και καλές πρακτικές με συνομηλίκους τους, ντόπιους ή Ευρωπαίους. Ανέπτυξαν τις γνώσεις τους και τις ικανότητές τους στην προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος και ως προς την διαχείριση προγραμμάτων και τη διαπολιτισμική μεσολάβηση. Άλλωστε, ευαισθητοποιήθηκαν σε τρόπους ζωής που σέβονται το περιβάλλον με βάση την αρχή «σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά». Πολλά ιδρύματα και επιχειρήσεις της περιοχής κλήθηκαν να συμπράξουν ενεργά στο πρόγραμμα (ο Δήμος, η περιφέρεια, οι τοπικές κοινότητες και οι πολιτιστικοί σύλλογοι).
- Οι εθελοντές συμμετέχοντες καθάρισαν και απομάκρυναν τα πλαστικά σκουπίδια από τις παραλίες όπως το Κρυονέρι στον Άγιο Ιωάννη, την παραλία Κάπρος στον Άγιο Νικήτα, την παραλία της Βασιλικής, την παραλία Άγιος Παντελεήμονας στους Καρυώτες, το Φαράγγι της Δάφνης στο χωριό Σύβρος και στην αρχαιολογική περιοχή γύρω από το Κάστρο Λευκάδας.. Τα αποτελέσματα της προσπάθειας των συμμετεχόντων ήταν τόσο θετικά που παρακίνησαν και πολλούς ντόπιους εθελοντές να συμμετάσχουν στις δράσεις καθαρισμού.
- Oι συμμετέχοντες κατασκεύασαν κάδους σκουπιδιών, βάσει ξύλινων παλετών και σταχτοδοχεία, και τα τοποθέτησαν στις διάφορες παραλίες. Οι εθελοντές εφόσον σχεδίασαν από κοινού τους κάδους και τα σταχτοδοχεία, ώστε να είναι καλαίσθητα και πρακτικά, τους προμηθεύσαμε με όλα τα απαραίτητα υλικά και εργαλεία και δημιούργησαν 40 κάδους και 30 σταχτοδοχεία. Στην συνέχεια με την βοήθεια φορτηγού του Δήμου Λευκάδας, τοποθετήσαμε τους κάδους και τα σταχτοδοχεία σε όλες τις πολυσύχναστες παραλίες ώστε να μειώσουμε την μελλοντική ρύπανση.
- Οι εθελοντές να φιλοτεχνήσουν μια «μασκότ» βάσει ανακυκλώσιμων-επαναχρησιμοποιούμενων υλικών που είχαν συλλέξει από τις παραλίες, και να τη τοποθετήσουν στη παραλία του Αγίου Ιωάννη. Το μεταλλικό γλυπτό τοποθετήθηκε στην συγκεκριμένη παραλία για να ευαισθητοποιήσει τους παραθεριστές σε μια υπεύθυνη οικολογική συμπεριφορά απέναντι στις θαλάσσιες χελώνες που κάθε χρόνο καταφθάνουν στο νησί της Λευκάδας για να αφήσουν τα αυγά τους.
- Διοργανώσαμε μια τοπική εκδήλωση στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη Αντζούση, ώστε να προβληθεί η προσφορά των νέων και να αναδειχθεί μια συλλογική οικολογική συνείδηση. Στην εκδήλωση αυτή παρευρέθηκαν εκπρόσωποι από τον Δήμο Λευκάδας, για να ευχαριστήσουν τους εθελοντές, ντόπιοι κάτοικοι και οργανισμοί, οι οποίοι διάδωσαν ακόμα περισσότερο τα θετικά αποτελέσματα αυτού του προγράμματος.
Ποιοι συμμετείχαν
Αυτό το πρόγραμμα κινητικότητας έλαβε χώρα στην Λευκάδα από 18 Μαΐου έως 18 Ιουνίου του 2021. Φιλοξενήσαμε 23 νέους εθελοντές 18-30 ετών από τις εξής χώρες: Βουλγαρία, Γαλλία, Ιταλία, Ρουμανία, Ισπανία, Πορτογαλία, Τυνησία και Γερμανία. Μεταξύ αυτών, υπήρχαν 2 νέοι με ειδικές ανάγκες ,και 5 νέοι προερχόμενοι από μειονεκτούντα περιβάλλοντα.
Στόχοι σχεδίου
Χάρη στο παρόν πρόγραμμα πετύχαμε τους εξής στόχους:
- Να καθαρίσουμε τις ακτές της Λευκάδας, περιορίζοντας την ρύπανση από πλαστικό και άλλα υλικά στις ακτές με κοινές δράσεις Ευρωπαίων και μεσογειακών εθελοντών.
- Να επιτρέψουμε στους ωφελούμενους εθελοντές του προγράμματος (συμπεριλαμβανομένων εκείνων με ειδικές ανάγκες, και νέων με λιγότερες ευκαιρίες) να αναβαθμίσουν τις ικανότητές/δεξιότητές τους που σχετίζονται με το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη.
- Να ευνοήσουμε την προσωπική ανάπτυξη, την ενεργό συμμετοχή στα κοινά, το πνεύμα πρωτοβουλίας των νέων μέσα από ένα φιλόδοξο πρόγραμμα.
- Να βελτιώσουμε τον διαπολιτισμικό διάλογο και το συλλογικό προβληματισμό των ωφελούμενων νέων ανταλλάσσοντας εμπειρίες και ιδέες πάνω στην ανακύκλωση και την αειφόρο ανάπτυξη.
- Να ευνοήσουμε την τοπική κοινωνία για την ανάγκη προστασίας των ακτών, και υιοθέτησης υπεύθυνης στάσης ως προς την αξιοποίηση των αποβλήτων, ιδίως του πλαστικού, με ενεργοποίηση στις δράσεις καθαρισμού και ευαισθητοποίησης.
- Να συμβάλλουμε στην αειφόρο οικονομική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας αναδεικνύοντας και προστατεύοντας την περιβαλλοντική κληρονομιά μας.
Περιεχόμενο σχεδίου
Το πρόγραμμα αυτό απασχόλησε μη προνομιούχους νέους, και νέους με ειδικές ανάγκες, κάτι που συμβάλει στην κοινωνική ένταξη και την ισότητα ευκαιριών. Οι δράσεις συνάντησης των εθελοντών μας με το τοπικό κοινό προσέλκυσαν ντόπιους νέους, εκπαιδευτικούς, οργανώσεις που δρουν για την νεολαία, πολιτιστικούς συλλόγους και πολιτικούς υπεύθυνους που μπόρεσαν να στηριχθούν τ’ αποτελέσματα του προγράμματος για να αναπτυχθούν δράσεις με βάση την ίδια δυναμική στη Λευκάδα ή αλλού.
- Οι εθελοντές νέοι συμμετείχαν σε δραστηριότητες κατά ομάδα, και αλληλοβοηθήθηκαν, πχ κατά την προετοιμασία μιας «διαπολιτισμικής βραδιάς». Καθώς λειτούργησαν ως διαπολιτιστικοί μεσολαβητές, αυτές οι δράσεις συνέβαλλαν στο ν’ αναπτυχθεί η ικανότητα των εθελοντών να εκφράζονται και να ερμηνεύουν σκέψεις, γεγονότα, γνώμες.
- Οι νέοι ανακάλυψαν τις γλώσσες των άλλων συμμετεχουσών χωρών. Κατάφεραν να επικοινωνούν καλύτερα στ’ αγγλικά επειδή ήταν η βασική γλώσσα επικοινωνίας εντός της ομάδας. Διδάχθηκαν βασικά στοιχεία της Ελληνικής και καλλιέργησαν την ικανότητα να κατανοούν άλλες κουλτούρες και νοοτροπίες.
- Οι νέοι ανέπτυξαν την ικανότητα δημιουργίας ψηφιακών μέσων, όπως Poster και video για τις εκδηλώσεις, την ρύπανση του περιβάλλοντος και τις καλές πρακτικές τοπικού επιπέδου, σχετικά με ανακύκλωση του πλαστικού. Με αυτό τον τρόπο ανέπτυξαν ικανότητες στην ψηφιακό τομέα.
- Οι νέοι συμμετέχοντες έμαθαν να δουλεύουν εντός πολυπολιτισμικής ομάδας. Συνειδητοποίησαν τις πολιτισμικές διαφορές κατά την συνεργασία μεταξύ τους και με το τοπικό κοινό, και έγιναν ανεκτικότεροι ως προς άλλους νέους ποικίλου κοινωνικού και πολιτισμικού υπόβαθρου. Εμπνεύσθηκαν από διαφορετικές ιδέες για να συγκροτήσουν ένα κοινό πρόγραμμα, πυροδοτώντας καινοτομίες και ποιοτική δουλειά.
- Οι νέοι έμαθαν να δομούν τις ιδέες τους κατά πρακτικό τρόπο. Έπρεπε να επιστρατεύσουν τη δημιουργικότητα και το καινοτόμο πνεύμα τους για να υλοποιήσουν τη δική τους εκδήλωση ευαισθητοποίησης. Επίσης, να «ρισκάρουν» όταν παρουσίασαν και αξιολόγησαν τα προγράμματά τους ενώπιον του ευρέος κοινού. Έμαθαν επίσης να προγραμματίζουν και να διαχειρίζονται τις δράσεις τους, να περνούν από την ιδέα στην πράξη και να υλοποιούν ένα συλλογικό πρόγραμμα με κίνητρα και αποφασιστικότητα.
- Οι εθελοντές ανέπτυξαν τεχνικές-παιδαγωγικές ικανότητες ώστε να μπορούν να δρομολογούν οι ίδιοι δράσεις ευαισθητοποίησης και μη τυπικής εκπαίδευσης με τις οργανώσεις υποστήριξης που αφορούν το τοπικό κοινό. Το εν λόγω πρόγραμμα αποτέλεσε ένα γόνιμο μέσο για την καθιέρωση αειφόρων συμπεριφορών.
Αντίκτυπος σχεδίου
Το παρόν πρόγραμμα είχε άμεση απήχηση στον τοπικό πληθυσμό. Πράγματι, οι κάτοικοι ευαισθητοποιήθηκαν στα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος και οι κίνδυνοι από το πλαστικό. Κλήθηκαν μάλιστα ν’ αναλάβουν ενεργό δράση στις ενέργειες καθαρισμού των παραλιών και στις εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης που διοργανώσαμε μαζί με τους νέους εθελοντές. Το πρόγραμμα συνετέλεσε στο να συνεχίσουν να παίρνουν οι 8 παραλίες την διάκριση της γαλάζιας σημαίας, που έχουν δικαίως αναγνωρισθεί από τους επισκέπτες. Αυτό είχε θετικό αντίκτυπο στην οικονομία της νήσου μας, η οποία εξαρτάται εν πολλοίς απ’ τον τουρισμό.
Οι δράσεις συνάντησης με τον τοπικό πληθυσμό, προσέλκυσαν κυρίως την νεολαία της Λευκάδας, τους εκπαιδευτές και τις οργανώσεις που ασχολούνται με νέους, καθώς και τους τοπικούς επιτελικούς παράγοντες, που μπόρεσαν να αξιοποιήσουν τ’ αποτελέσματα του προγράμματος αυτού για να δρομολογήσουν δράσεις που εντάσσονται στην ίδια κατεύθυνση. Το τοπικό κοινό ευαισθητοποιήθηκε στα τοπικά περιβαλλοντικά προβλήματα και σε πιθανές εναλλακτικές, για να υιοθετηθούν καθημερινές συμπεριφορές πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Πρόκειται, τελικά για μια συνάντηση και αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, που ευνόησε την αμοιβαία μάθηση και την από κοινού συνειδητοποίηση. Κατ’ επέκταση, καλλιεργήθηκε η διάθεση στους τοπικούς δρώντες να συστρατευθούν σε τέτοιες δράσεις ευαισθητοποίησης στο άμεσο μέλλον, και να υλοποιηθούν ανάλογα προγράμματα και αλλού στην Ελλάδα.
Σε ευρωπαϊκή κλίμακα, οι τοπικές κοινωνίες των συνεργαζόμενων χωρών ενεργοποιηθήκαν και παρακινήθηκαν από τους νέους, όταν αυτοί επέστρεψαν στις πατρίδες τους, με την προβολή των αποτελεσμάτων του προγράμματός μας ή με την διοργάνωση εργαστηρίων ή/και εκδηλώσεων εμψύχωσης απ’ τους νέους, βάσει των γνώσεων και των δεξιοτήτων που απέκτησαν. Οι νέοι εθελοντές ανέπτυξαν παιδαγωγικές και τεχνικές ικανότητες, χάρη στις οποίες μπόρεσαν να διεξάγουν δράσεις ευαισθητοποίησης και μη τυπικής εκπαίδευσης με τις δικές τους οργανώσεις υποστήριξης, απευθυνόμενες στο τοπικό κοινό. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτέλεσε ένα ασφαλές μέσον για να διαδοθούν ταχύτατα συμπεριφορές αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης.
Η ενεργοποίηση των εταίρων και των νέων σ’ ολόκληρη την Ευρώπη και την Μεσόγειο υποστηρίζει την δημιουργία μιας μη τυπικής εκπαιδευτικής διαδικασίας γύρω απ’ την αειφόρο ανάπτυξη. Έτσι, βασιζόμενοι στα αποτελέσματα αυτού του προγράμματος οι εταίροι μπορούν να συνεργαστούν με καινούργιους φορείς για να διοργανώσουν από κοινού καθαρισμούς ακτών, που εντάσσονται σε ένα πλαίσιο ευαισθητοποίησης και δύνανται να έχουν θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον όσο και στην κινητοποίηση των νέων σε ευρωπαϊκό και μεσογειακό επίπεδο.
Ως αποτέλεσμα αυτού του έργου, δημιουργήθηκαν δύο πρωτοβουλίες στην Πορτογαλία (καθαρισμός 20 χιλιομέτρων του Lettoral από την Briga De Mare), και μια άλλη δράση καθαρισμού του Lettoral που δημιουργήθηκε από τον Τυνήσιο συνεργάτη μας με τη συμμετοχή των εθελοντών δικαιούχων του έργου μας ως μέλη του προσωπικού.
Σύνδεσμοι από βίντεο, άρθρα και φωτογραφικό υλικό
Making-of video του μήνα της εθελοντικής υπηρεσίας:
https://www.youtube.com/watch?v=vat6HjiafkY
Βίντεο που δημιουργήθηκε από την ομάδα δημιουργίας μασκότ
https://www.youtube.com/watch?v=4Jk-VbgQQUs&feature=youtu.be
Άλμπουμ φωτογραφιών:
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.5604704096268096&type=3
Άρθρα από τοπικά ΜΜΕ:
https://www.lefkadatoday.gr/draseis-katharismoy-apo-ta-monopatia-allileggyis/
Όλα τα αποτελέσματα του σχεδίου είναι ορατά στην ιστοσελίδα του φορέα:
